Zmysły pomagają dziecku poznawać świat, a także pokonywać wszelkie bariery. Właściwe funkcjonowanie zmysłów wpływa w istotny sposób na prawidłowy i efektywny rozwój. Dlaczego warto stymulować zmysły i jakie rezultaty osiągnie dziecko poprzez kontakt z odpowiednio dopasowanymi zabawkami edukacyjnymi?
Integracja sensoryczna – biologiczne podejście
Aby dziecko mogło rozwijać się prawidłowo, potrzebna jest właściwa równowaga pomiędzy wszystkimi zmysłami. Jeśli pojawiają się pewne dysfunkcje integracji sensorycznej zaczynają występować zaburzenia przetwarzania sensorycznego. W pierwszych miesiącach życia dziecko uczy się tak zwanej samoregulacji, czyli zdolności reagowania na określone bodźce.
W kontekście integracji wszystkich zmysłów należy wymienić przede wszystkim układ przedsionkowy znajdujący się w uchu wewnętrznym (odpowiedzialny jest między innymi za ruch). Układ przedsionkowy połączony jest z móżdżkiem, mięśniami gałek ocznych, tworem siatkowatym.
Równie istotny jest układ proprioceptywny odpowiadający za czucie głębokie. Układ ten zbiera doświadczenia z mięśni czy ścięgien. Odpowiada przede wszystkim za poczucie obecności własnego ciała. Właściwe działanie układu proprioceptywnego zapewnia odpowiednie poruszanie częściami ciała czy właściwą percepcję ułożenia narządów jamy ustnej podczas artykułowania dźwięków.
Kolejnym ważnym układem jest układ dotykowy. Jego receptory umiejscowione są w skórze. Spójnie działający układ dotykowy wywołuje różne reakcje posturalne niezbędne do utrzymania prawidłowej postawy ciała. Dotyk informuje nas o ewentualnych zagrożeniach. Wreszcie poprzez dotyk rozwijamy także zdolności manualne.
Rozwijanie zdolności manualnych u dzieci
Zanim dziecko nauczy się bardziej skomplikowanych czynności, musi przejść przez szereg sekwencji prowadzących do rozwoju mięśniowego dłoni. Ćwiczenia stymulujące będą wpływać na wiele układów odpowiedzialnych za ruch i poczucie świadomości własnego ciała. Na początku dziecko poznaje świat poprzez dłonie. Robi to oczywiście instynktownie. Zaczyna sięgać po grzechotkę czy odruchowo zaciskać rączki na interesującym przedmiocie.
Powoli dziecko uczy się kontrolować swoje ruchy. Pojawia się tak zwana praksja, czyli zdolność do planowania ruchów. W osiągnięciu pułapu praksji z pewnością pomoże właściwa koordynacja wzrokowo-ruchowa. Zanim do tego dojdzie, niezwykle ważnym etapem jest manipulowanie przedmiotem. Dzieci w wieku przedszkolnym przechodzą przez swoisty trening umiejętności manualnych. Każda czynność nabiera szczególnego znaczenia.
Już zwykłe ubieranie lalki, zabawy plastyczne czy zabawy na podwórku wpływają na precyzję ruchów i odpowiednią pracę na linii oko-ręka. Wszystkie ćwiczenia w dużym stopniu usprawniają integrację sensoryczną. W zakres tych zagadnień wchodzi kilka ważnych pojęć. Po pierwsze mowa o pamięci mięśniowej. Jest to nieświadomy rodzaj pamięci, który umożliwia wykonywanie ruchów w sposób spontaniczny i automatyczny. Dla dzieci bardzo ważny jest podział rozwoju zdolności manualnych na określone sekwencje. W kolejnym etapie mózg zaczyna zapamiętywać ruchy.
Trzeci etap zaś to szybkie i wolne powtarzanie. Kiedy wszystko przebiega już sprawnie następuje ponowne łączenie ze sobą wszystkich niezbędnych elementów. Aby wiedzieć, kiedy dziecko ma problemy w zakresie zaburzeń przetwarzania sensorycznego, należy wiedzieć czym tak naprawdę jest norma rozwojowa.
O ile od 3-latka nie można wymagać pełnej samoobsługi, to u 5 – 6-latka taka nieumiejętność staje się dysfunkcją. 3-latek powinien potrafić dostosować klocki do odpowiednich otworów, zaś 4-latek zaczyna posługiwać się konsekwentnie jedną ręką. Te wszystkie uwarunkowania świadczą o tym, w jaki sposób przebiega rozwój dziecka.
Usprawnianie planowania motorycznego
Planowanie motoryczne (wymieniona wyżej praksja) może być stymulowana poprzez szereg różnych czynności. Bardzo dobrą zabawą jest „Lustro”, czyli naśladowanie ruchów drugiej osoby. U starszych dzieci sprawdzą się „Kalambury” polegające na rozpoznawaniu czynności poprzez obserwację ruchów drugiej osoby. Imitacja różnych działań jest jednym z najważniejszych elementów.
Planowanie motoryczne świetnie rozwijają klocki. Tego typu zabawki edukacyjne wspaniale stymulują kreatywność. Można korzystać z ich dobroczynnych właściwości także w inny sposób – na przykład poprzez realizację zadań zawartych w instrukcji. W odpowiednim stymulowaniu działalności motorycznej dziecka sprawdzają się klocki Korbo. W jaki sposób mogą pomóc klocki konstrukcyjne.
Klocki konstrukcyjne Korbo
Klocki Korbo przeznaczone są dla dzieci od 4. roku życia. Realizują ideę: nauka poprzez zabawę. W jaki sposób wpływają na rozwój motoryki? Klocki Korbo to zestawy złożone z kół zębatych i innych elementów pozwalających na stworzenie przestrzennych obiektów, a także plansz. Sekret klocków Korbo polega na tym, że skonstruowaną budowlę można „ożywić”, wprawić w ruch.
Tutaj zabawa i nauka przenika się nawzajem. Poprzez budowanie i „rozkręcanie” dziecko zaczyna pojmować między innymi zasadę działania przekładni mechanicznej. Zabawa klockami Korbo opiera się na ciągłej manipulacji. Można tworzyć gotowe wzorce, takie jak Korbo Marine, czy Korbo Animals. Ponadto każdy zestaw pozwala na stworzenie kreatywnej i indywidualnej budowli.
Edukując dziecko trzeba mieć na względzie, że każda zdobywana czynność przyniesie efekt także w przyszłości. Ponadto klocki Korbo zachęcają do logicznego myślenia stymulującego zmysły. Zabawa klockami Korbo to także wspaniały przykład ćwiczeń manualnych usprawniających koordynację ruchowo-wzrokową.
Tego typu umiejętność zaowocuje między innymi przy nauce czytania i pisania. Warto podkreślić, że klocki Korbo produkowane są w Polsce przy użyciu najnowszych technologii i z najwyższej jakości materiałów. Dzięki temu są solidne, bezpieczne i niezwykle kompatybilne (można łączyć ze sobą różne zestawy). Ich zdecydowaną zaletą jest różnobarwność. Poprzez tę kategorię klocki Korbo są niezwykle atrakcyjne dla użytkowników.